Kamulaştırma Nedir?

Kamulaştırma terimi son zamanlarda kentse dönüşümün yaygınlaşmasından sonra oldukça fazla konuşulmaktadır. Kamulaştırma; istimlak kamunun yararı için yapılan ve taşınmazın belli bir proje esaslarında uygulanmasıdır. Bu projeler genelde okul, yol vb. kamu yararına ve ortak kullanıma yönelik projelerdir. Kamulaştırma zorla satın alma olarak da isimlendirilebilir. Bu satın alma işlemi kanundaki esaslar içeriğinde yapılır.

Kamulaştırma nasıl yapılır?

Kamulaştırmayı yalnızca devlet kurumları yapabilir.  Örneğin DSİ, Karayolları, Üniversite vb. kurumlardır. Bu kurumlar kanunlar içeriğince özel mülkiyetteki taşınmazların alma hakkına sahiptir. Kamulaştırma; normal kamulaştırma ve acele kamulaştırma olarak ikiye ayrılır.

Acil kamulaştırma olarak da bilinen acele kamulaştırma, kamulaştırma prosedürlerinin bakanlar kurulu kararları ile hızlandırılmış kamulaştırmadır. Bu işlemde satın alma çok kısa bir sürede olabiliyor. Acele kamulaştırma kararını sadece Bakanlar Kurulu alabilir. “Acele kamulaştırma” en sık olarak karayollarında karşımıza çıkar.

Kamulaştırma yapacak olan ilgili Kamu idaresi ilk olarak kamu yararı kararı alır. Bu karardan sonra gerekli merciler onay kararı alır. Bu şekilde kamulaştırma süreci başlar. Kamulaştırma yapacak idare mal sahiplerinin isimlerini, adreslerini ve vergi kayıtlarını araştırır.

Kıymet takdir komisyonu ise taşınmazın bedelini hesaplar. Bedel belli olduktan sonra uzlaşma komisyonu pazarlığa başlar. Mal sahibine önce malının satın alınmak istendiği söylenir. Mal sahibinin bu aşamada kamulaştırmadan haberi olmaz. Mal sahibi yazıyı aldıktan 15 gün içerisinde uzlaşma komisyonu ile pazarlığa oturur. Mal sahibi ile anlaşma olmaması durumunda kamulaştırma bedel tespiti ve tescil davası açılır.

Kamulaştırma bedelleri ne zaman ödenir?

Buna bağlı olarak pazarlık sonrasında anlaşma sağlanır ise bir anlaşma tutanağı düzenlenir ve imza altına alınır. Tutanağın imzasından sonra en geç 45 gün içerisinde bedel mal sahibine ödenir. Tapuda işlem tamamlanır.